EDİMSEL KOŞULLANMA
Bu yazımızda Eğitim Bilimleri içerisinde bulunan Öğrenme Psikolojisi dersi içerisinde yer alan Öğrenme Psikolojisi Edimsel Koşullanmadan bahsedeceğiz. KPSS’ de Öğrenme Psikolojisinden 12 soru çıkmaktadır. Öğrenme Psikolojisi uzun bir ders olduğu için konular parçalar halinde yüklenecektir. Bilgi Ağacım ailesi olarak sınavınız da başarılar dileriz.
Özellikleri
-Psikomotor davranışların tamamı edimsel koşullanma kapsamındadır.
-Psikomotor davranışlar pekiştireçler aracılığı ile biçimlenir.
Örnek
yazı yazmak, dans etmek, futbol oynamak,konuşmak, bisiklete binmek
Edimsel Koşullanma Kuralları
-Organizma pekiştireçten yoksun olmalıdır.
-İlk davranışın ortaya çıkma şekli tesadüfidir. Ancak sonraki davranışlar amaçlı ve bilinçli olarak yapılır.
-Edimsel koşullanma için davranışın en az bir kez yapılmış olması gereklidir.
-Pekiştireçler, tepkiden sonra gelir.
-Pekiştireçler tepkinin tekrarını etkiler.
Edimsel Koşullanma İlkeleri
SÖNME
Klasik Koşullanma Sönmesi;
** Koşulsuz uyarıcının ortamdan çıkması durumunda koşullu uyarıcıya gösterilen tepkinin azalarak ortadan kaybolmasıdır.
** Tepki doğrudan azalır.
** Sönme patlaması yaşanmaz.
Edimsel Koşullanma Sönmesi;
** Pekiştireç ortadan kaldırıldığında tepki önce artar, sonra giderek azalır.
** Sönme patlaması yaşanır.
ALIŞMA
** Pekiştireç ortamda olduğu olduğu halde, pekiştirece olan tepkinin azalmasıdır.
** Pekiştirece alışma durumudur.
ALIŞKANLIK KAZANMA
** Devamlı olarak yapılan psikomotor davranışın otomatik hale gelmesine denir.
** Alışkanlık kazanma durumu öğrenmenin en üst noktasıdır.
GENELLEME
Uyarıcı Genellemesi
** Benzer uyarıcılara aynı tepkiyi verme durumudur.
** Ödül yoktur.
** Klasik koşullanma da vardır.
Örnek
Zil–> Salya / Kapı zili –> Salya / Telefon zili –> Salya
Öğrenmenin Genellenmesi
** Yapılan davranışların benzer durumlarda tekrar yapılmasıdır.
** Genellikle edimsel koşullanma da rastlanır.
** Ödül Yoktur.
Örnek
Sokak kapısını kredi kartı ile açmak. / Bahçe kapısıı kredi kartı ile açmak. / Balkon kapısını kredi kartı ile açmak.
Tepki Genellemesi
** Bir davranışın arkasından ödül gelirse, organizma o ödülü alabilmek için kişinin benzer tepkilerde bulunmasıdır.
** Yalnızca edimsel koşullanma da rastlanır.
** Sonunda mutlaka ödül aranmalıdır.
AYIRT ETME
** Organizma bulunduğu durumda o ana göre tepki sergiler ya da sergilemez.
Örnek
Anne neşeli iken dışarı çıkmak için izin iste
Anne kızgın iken dışarı çıkmak izin istememe
Ayırt Edici Uyarıcı
** Her zaman tepkiden önce gelir.
** Tepkiyi kontrol eder.
